Camden Market lub Camden Lock to zbiorcza nazwa kilku dużych, znajdujących się blisko siebie targów (marketów) w Camden Town, dzielnicy w północno-wschodniej części Wewnętrznego Londynu, położonej niecałe 4 km od Charing Cross i będącej centrum gminy London Borough of Camden. Ten ogromny, wielokulturowy „bazar” z wyrobami rękodzieła, ubraniami, tkaninami, bibelotami czy potrawami z całego świata, rozciągający się m.in. przy Hampstead Road Lock, śluzie na kanale Regent, popularnie nazywanej Camden Lock, przyciąga ok. 500 tys. odwiedzających tygodniowo, przeważnie w weekendy, co czyni go czwartą najpopularniejszą atrakcją stolicy Wielkiej Brytanii. W tym wpisie przedstawimy historię Camden Market, w następnym zaś przyjrzymy się jego obecnemu wyglądowi oraz zamieścimy kilka najprzydatniejszych informacji dla odwiedzających go turystów.

Camden, oprócz kolorowych targów, kojarzy się z systemem śluz i kanałów, nad którymi można spacerować lub przepłynąć je wycieczkowym wodnym autobusem czy inną łodzią tego rodzaju.

Poza tym jest to ważne miejsce na muzycznej mapie Londynu, z klubami, w których występują początkujące zespoły, grające przeważnie metal, rock czy punk, jak i znani już wykonawcy. Atmosfera wielokulturowości i tolerancji, a także rozwój scen muzycznych związanych z kulturą alternatywną sprawiają, że Camden Town uważane jest za centrum awangardowego stylu życia i ubioru, w którym nie brak wszelkiego rodzaju pozytywnych „szaleńców” i ekscentryków.

Warto też odwiedzić tu najstarsze na świecie zoo, a wieczorem wybrać się do któregoś ze wspomnianych powyżej klubów muzycznych czy pubu, których tu nie brakuje.

Historia

Historia urbanizacji Camden Town sięga roku 1791, kiedy hrabia (earl) Camden Charles Pratt zagospodarował okoliczny teren pod budynki mieszkalne. W roku 1820 uruchomiono tu kanał o nazwie Regent’s Canal łączący Grand Junction Canal w Paddington z Tamizą i umożliwiający transport towarów drogą wodną. W kolejnych latach, w związku z rozwojem kolei, dzielnica stała się ważnym miejscem na mapie Londynu, a jej przemysłowe dziedzictwo dało początek temu czym Camden Town jest obecnie – jednym z głównych handlowych i rozrywkowych centrów brytyjskiej stolicy.

Barki przewożące towary kanałem Regent były na lądzie ciągnięte specjalnymi „torami” przez konie. Most, którym go one przekraczały, istnieje do dziś i można się nim dostać na targ.

W kolejnych latach, wzdłuż kanału powstawały magazyny i inne przedsięwzięcia z nim związane, które kwitły aż do lat 50-tych XX wieku, kiedy rozwój transportu drogowego spowodował ich upadek oraz stopniowe zaniedbanie Regent’s Canal.

W 1971 roku część budynków w dzielnicy, w tym skład drewna T.E. Dingwalls Timber Yard, na terenie którego powstał Camden Lock Market, została wydzierżawiona przez prywatnych przedsiębiorców. Rok później zaczęli je oni podnajmować pod warsztaty rzemieślnicze, które sprzedawały swoje produkty na miejscu. W ten sposób do roku 1974 powstało weekendowe (najpierw niedzielne) targowisko, na którego stoiskach można było kupić produkty robione ręcznie, ale także antyki czy odzież. Z biegiem czasem rozwinęła się towarzysząca mu infrastruktura gastronomiczna.

Miejsce to, którego symbolem stał się powstały wówczas i sprawiający wrażenie trójwymiarowości napis Camden Lock na starym moście kolejowym nad ulicą Chalk Farm Road, zaczęło być odwiedzane przez coraz większą liczbę londyńczyków i turystów, przyciąganych tu zarówno dobrą jakością oferowanych towarów, jak i wyjątkową lokalizacją. Nie bez znaczenia był również fakt, iż na tym prywatnym terenie dozwolony był handel w niedziele, podczas gdy w wielu innych miejscach w Londynie był on w tym dniu zakazany. Wtedy też, nieodzowną częścią atrakcji Camden Lock stały się wycieczki łódkami, spacery nad kanałem, czy samo obserwowanie przepływających przez jego śluzy barek.

W połowie lat 80-tych XX wieku okolica ta była już tak popularna, że na i w pobliżu Chalk Farm Road powstały trzy inne bazary, a większość prywatnych interesów między stacjami metra Camden Town i Chalk Farm zmieniła właścicieli i przekształciła się w sklepy czy restauracje nastawione bardziej na odwiedzających niż lokalnych mieszkańców.

Dodatkowo, biznesowe oblicze Camden Town zmieniła budowa studiów telewizyjnych dla pierwszej w Wielkiej Brytanii stacji „śniadaniowej” TV-am, obecnie będących londyńską siedzibą MTV, które w kolejnych latach przyciągnęły w te rejony międzynarodowe firmy związane z mediami. Plastikowe jajka w podstawkach na dachu tego kompleksu stały się kolejną ikoną Camden Town.

W latach 1990-1991 gruntowny remont przeszło wiele starych budynków przy Camden Lock, a obok głównej drogi, na miejscu jednego z dawnych bazarów, wzniesiono trzypoziomową ceglaną halę targową (Market Hall). Pozostałe rejony targowiska (East, Middle i West Yards oraz Camden Lock Place, który został wówczas tak nazwany) nadal działały jako otwarte bazary ze straganami, otoczone przez małe sklepy i warsztaty.

Projekt budynku Market Hall autorstwa architekta Johna Dickinsona wzorował się na klasycznej, XIX-wiecznej wiktoriańskiej hali targowej z balustradami z kutego żelaza oraz wyłożonymi kaflami podłogami, tak perfekcyjnie wykonanymi, że odwiedzający to miejsce nie zdają sobie sprawy, że powstało ono stosunkowo niedawno. Jeden z budynków obok Market Hall, służących niegdyś jako stajnie dla pracujących przy kanale koni, został starannie odnowiony i obecnie jest znany jako Dingwall’s Galery. Większość powierzchni handlowych powstałych po przebudowie została zagospodarowana przez poprzednich właścicieli straganów – cechą charakterystyczną targu do dziś jest brak sklepów sieciowych.

W roku 1999 Market Hall został powiększony, a w 2003 East Yard zadaszono konstrukcją ze stali i szkła w stylu wiktoriańskim. W tym samym roku nabrzeże West Yard, które było jednym z pierwszych terenów przystosowanych w latach 70. do handlu, zostało odnowione, a chodnik dla pieszych na poziomie pierwszego piętra rozbudowany i przekształcony w taras z widokiem na nabrzeże.

W 1997 roku zmodernizowano dojście do marketu ze stacji metra Camden Town, poszerzając chodniki oraz montując miejsca do siedzenia i inne elementy architektoniczne krajobrazu. Tym samym rejon ten stał się znacznie przyjemniejszym miejscem zarówno dla sprzedawców, jak i odwiedzających.

Camden High Street, główną ulicę w dzielnicy, wyremontowano również w latach 2009-2010. Zbudowano wówczas nowe, szersze chodniki oraz zdemontowano słupy uliczne z drogowskazami i znakami drogowymi. Przebudowa ta miała m.in. zachęcić mieszkańców do wybierania spaceru lub transportu miejskiego zamiast samochodu.

Ostatnie lata przyniosły dynamiczny rozwój i częściową komercjalizację marketów w Camden Town. Przedstawiona powyżej historia dotyczy Camden Lock Market, z którym najczęściej są one kojarzone, ale w sumie jest ich sześć. Pozostałe to:

• Camden Stables Market przy moście kolejowym nad Chalk Farm Road, tuż obok Lock Market, po rozbudowie w ostatnich latach, o której można przeczytać w dalszej części tego artykułu, jest obecnie największym targiem w Camden Town. Pierwotnie (od pierwszej połowy XIX w.) znajdowały się tu stajnie dla koni ciągnących barki wzdłuż kanału, „konny” szpital i podziemne pomieszczenia związane z obsługą wodnego transportu, dziś wykorzystywane na potrzeby marketu, podobnie jak miejsca w łukach wiaduktów kolejowych.
• Camden Lock Village (dawniej Camden Canal Market), rozciągający się na północny-wschód od mostu nad Chalk Farm Road, wzdłuż ścieżki nad Regents Canal, którą pierwotnie konie ciągnęły barki. Oryginalnie na trzech poziomach, poważnie zniszczony przez pożar w 2008 roku (piszemy o nim w dalszej części wpisu), został odbudowany i otwarty pod obecną nazwą. W planach jest kolejny etap przebudowy i modernizacji tego miejsca, ale na razie jest to bazar ze straganami, dostępny zarówno z ulicy, jak i nabrzeża kanału.
• Camden (Buck Street) Market, zwany „The Cages” (dzięki metalowym kratom, które go otaczają), to pierwszy bazar na prawo po wyjściu ze stacji metra Camden Town. Choć oznakowany dumnym szyldem „The Camden Market”, nie jest niczym więcej niż skupiskiem ok. 200 ulicznych straganów, oferujących przeważnie mało oryginalne ubrania i inne akcesoria, które można kupić gdziekolwiek indziej w każdym tego rodzaju miejscu. Wysiadający z metra turyści mogą być jednak zmyleni tym napisem, myśląc, że jest to główne targowisko w tej dzielnicy.
• Electric Ballroom przy stacji metra Camden Town – działający od lat 50. ubiegłego wieku trzypiętrowy klub muzyczny, w którym oprócz dyskotek odbywają się koncerty muzyków rockowych i innych. Od lat 90., w budynku tym w weekendy funkcjonuje hala targowa, gdzie na ponad 50 straganach można kupić produkty związane przede wszystkim z modą, stylem życia i muzyką. Dalsze istnienie Electric Ballroom jest poważnie zagrożone przez plany rozbudowy stacji Camden Town oraz budowy nowych kompleksów handlowych.
• Inverness Street Market po drugiej stronie Chalk Farm Road (Camden High Street) po wyjściu ze stacji Camden Town. Małe stoiska ze świeżymi lokalnymi warzywami i owocami, służyły tu lokalnym mieszkańcom od początku XX wieku aż do 2013 roku, kiedy na skutek zamknięcia pobliskiego przystanku autobusowego oraz ekspansji supermarketów zmuszone były przenieść się w inne miejsca. Obecnie działają tu już wyłącznie nastawione na turystów fast foody i stragany z typowo „uliczną” (pamiątki itp.) ofertą.

Oprócz tych targów, przy głównych ulicach Camden Town funkcjonuje wiele najróżniejszych sklepów, pubów, restauracji czy klubów muzycznych.

Najnowsza historia

W 2006 roku na terenie pomiędzy Camden Lock Market a sąsiednim Stables Market, na którym pierwotnie znajdowały się stajnie dla koni ciągnących barki wzdłuż kanału, „konny” szpital i podziemne pomieszczenia związane z obsługą wodnego transportu, a potem rozliczne stragany na otwartej przestrzeni, zbudowano dużą krytą halę targową.

Rok później rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę i trwająca kilka lat przebudowa tylnej częściej Stables Market, w ramach której tymczasowe stoiska zastąpiono dwoma nowymi, czteropoziomowymi budynkami, w których swoje miejsce znalazły czynne przez cały rok sklepy, lokale gastronomiczne, biura, warsztaty, magazyny, a także przestrzeń wystawowa.

Teren tego rynku znacznie powiększono, włączając do niego znajdujące się na jego północnym krańcu przestrzenie w obszernych przęsłach wiaduktów kolejowych i położone tuż pod nimi ceglane piwnice zwane katakumbami, które zmodernizowano i udostępniono sprzedawcom. Tym samym Stables Market stał się największym targiem w Camden Town. Pomiędzy jego poszczególnymi miejscami można się przemieszczać brukowanymi alejkami na różnych poziomach, połączonych rampami, na wzór tych, z których niegdyś korzystały konie. Dodatkowo, cały teren ozdobiono masywnymi, płaskorzeźbami i odlanymi z brązu figurami m.in. koni, przypominającymi o pierwotnym przeznaczeniu tego miejsca.

9 stycznia 2008 roku w ciągnącym się wzdłuż kanału Camden Canal Market wybuchł duży pożar, który strawił znaczną jego część. Po odbudowie otwarto go ponownie w maju 2009 r., już pod obowiązującą obecnie nazwą Camden Lock Village. Wówczas też pierwotne wejście z ulicy na rynek krytym tunelem zostało „oddaszone”, a nowe powstało koło mostu kolejowego.

O tym, jak wielkim zainteresowaniem sklepikarzy cieszy się ta dzielnica świadczy fakt, iż miejsca handlowe w odbudowanym markecie sprzedano w niespełna 10 godzin, a na jedno stoisko przypadało ponad 20 chętnych.

Z Camden Town, a zwłaszcza z kultowym pubem Hawley Arms na Castlehaven Road, dotkniętym przez wspomniany powyżej pożar, blisko związana była słynna piosenkarka Amy Winehouse, która w lipcu 2011 roku została znaleziona martwa w swoim mieszkaniu w tej dzielnicy. Odbierając jedną z pięciu przyznanych jej w 2008 roku nagród Grammy, krzyknęła: „Camden Town ain’t burning down!”. Miała rację, bo o pożarze mało kto dziś pamięta, a spalone targowiska odrodziły się na nowo, podobnie jak odmalowany z zewnątrz na strażacki kolor Hawley Arms, w którym Amy potrafiła dać niespodziewane występy na comiesięcznym Apocalypstick Music Night, po których jej ekscesy były dokładnie opisywane przez brytyjskie tabloidy.

Początkowo markety w Camden otwarte były tylko w niedzielę, która do tej pory jest tu głównym dniem handlowym. Później większość z nich zaczęła funkcjonować również w soboty, a obecnie wielu sprzedawców, zwłaszcza tych w stałych lokalach, oferuje swoje produkty przez cały tydzień, choć lwia część handlu nadal przypada na weekend. O tym co można na nich kupić i zobaczyć napiszemy w następnym wpisie na naszym blogu, w którym zamieścimy również najprzydatniejsze informacje dla odwiedzających je turystów.

Tagi: camden bazar, camden lock, camden londyn, camden market, camden stables market, camden targ, camden town, darmowe atrakcje londyn, londyn, londyn atrakcje, londyn za darmo, londyn zakupy